Τι είναι η εμμηνόπαυση;
Ως εμμηνόπαυση ορίζεται η οριστική διακοπή της περιόδου που οφείλεται στην παύση της λειτουργίας των ωοθηκών. Συνήθως εμφανίζεται στην ηλικία των 45 – 55 ετών.
Στην πλειοψηφία των γυναικών προηγείται ένα χρονικό διάστημα διαταραχών της περιόδου, που ονομάζεται κλιμακτήρας και μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Tι είναι η πρώιμη εμμηνόπαυση;
Ενίοτε, η εμμηνόπαυση επέρχεται νωρίτερα από το αναμενόμενο λόγω χειρουργικής επέμβασης (ολική υστερεκτομή), χημειοθεραπείας ή χωρίς εμφανές αίτιο (ιδιοπαθής).
Αν η έμμηνος ρύση σταματήσει σε ηλικία μεταξύ 40-45 ετών ονομάζεται πρώιμη εμμηνόπαυση.
Αν αυτό συμβεί σε γυναίκες ακόμα μικρότερης ηλικίας (πριν τα 40 έτη) ονομάζεται πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια και συνήθως είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας ή μπορεί να οφείλεται σε γενετικά αίτια. Καθώς στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα η γονιμότητα αποτελεί μείζονα προτεραιότητα, είναι σημαντικό να γίνει έγκαιρα η διάγνωση και να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που παρέχει η σύγχρονη Ιατρική προκειμένου να επιτευχθεί η τεκνοποίηση, όπου είναι δυνατό.
Και οι δύο προαναφερθείσες καταστάσεις συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, οστεοπόρωσης, κατάθλιψης, άνοιας και θνησιμότητας από καρδιαγγειακή νόσο.
“Καθώς στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα η γονιμότητα αποτελεί μείζονα προτεραιότητα, είναι σημαντικό να γίνει έγκαιρα η διάγνωση και να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που παρέχει η σύγχρονη Ιατρική προκειμένου να επιτευχθεί η τεκνοποίηση, όπου είναι δυνατό…”
Ποια είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Τα συμπτώματα οφείλονται κυρίως στη μείωση των οιστρογόνων που παράγονται στις ωοθήκες. Στην πλειοψηφία τους διαρκούν συνήθως για 4-5 χρόνια και μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς την ποιότητα ζωής της γυναίκας. Συχνά, αρχίζουν να εκδηλώνονται κατά τον κλιμακτήρα παράλληλα με τις διαταραχές της περιόδου.
Χωρίζονται στις εξής κατηγορίες:
- ΑΓΓΕΙΟΚΙΝΗΤΙΚΑ (εξάψεις – εφιδρώσεις )
- ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ / ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ (διαταραχές ύπνου- ευερεθιστότητα – κεφαλαλγίες – αρθραλγίες – χρόνια κόπωση- μείωση της διάθεσης για σεξουαλική επαφή)
- ΟΥΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΑ (κολπική ξηρότητα, πόνος κατά την επαφή – αίσθημα κνησμού στο αιδοίο – συχνουρία – νυκτουρία – ουρολοιμώξεις). Τα συγκεκριμένα συμπτώματα επιδεινώνονται με την πάροδο των ετών, αν δεν χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης;
Η ένδεια οιστρογόνων έχει ως αποτέλεσμα και κάποιες απώτερες επιπτώσεις στην υγεία της γυναίκας, οι οποίες θα πρέπει να προλαμβάνονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως.
- ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Τα πρώτα χρόνια μετά την εγκατάσταση της εμμηνόπαυσης παρατηρείται ταχεία απώλεια οστικής μάζας (οστεοπενία – οστεοπόρωση) με αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο για κάταγμα μετά από ελάχιστο τραυματισμό.
Εάν δε, συνυπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες για οστεοπόρωση πχ κληρονομική προδιάθεση, χαμηλό σωματικό βάρος, κάπνισμα, λήψη κορτιζονούχων σκευασμάτων (για αναπνευστικά προβλήματα, αυτοάνοσα νοσήματα κλπ), παθήσεις του θυρεοειδούς, ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, είναι σκόπιμο η εκτίμηση της κατάστασης του σκελετού της γυναίκας να γίνεται νωρίτερα, δηλαδή στην περίοδο του κλιμακτήρα.
- ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ – ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ – ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
Λόγω των ορμονικών μεταβολών που συμβαίνουν στην εμμηνόπαυση αλλά και της μειωμένης φυσικής δραστηριότητας, που συνήθως συναντάται στις μεγαλύτερες ηλικίες, επέρχεται αύξηση του σωματικού βάρους και συσσώρευση λίπους στην κοιλιά (κεντρικού τύπου παχυσαρκία).
Επίσης, παρατηρείται αύξηση των τιμών της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων καθώς και αυξημένος κίνδυνος για Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
Οι παραπάνω διαταραχές συνιστούν το Μεταβολικό Σύνδρομο.
Φαίνεται λοιπόν, ότι η γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση είναι επιρρεπής στην εμφάνιση μεταβολικού συνδρόμου, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα (έμφραγμα μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), που αποτελούν παγκοσμίως την πρώτη αιτία θανάτου σε άνδρες και γυναίκες.
Χρειάζεται οι γυναίκες σε εμμηνόπαυση να λαμβάνουν ορμονική θεραπεία;
Η ορμονική θεραπεία (ΟΘ) μετά την εμμηνόπαυση χρησιμοποιείται ευρέως και με αποδεδειγμένα οφέλη στη θεραπεία των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων, του ουρογεννητικού συνδρόμου και την πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Το σκεύασμα που θα επιλεγεί και η διάρκεια χορήγησης της αγωγής πρέπει να εξατομικεύονται ανάλογα με τους στόχους της θεραπείας και την υποκείμενη κατάσταση της υγείας της γυναίκας.
Συνοψίζοντας θα λέγαμε τα εξής:
- Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση στη ζωή της γυναίκας.
- Είναι απαραίτητη η ολοκληρωμένη ενημέρωση της γυναίκας από τον εξειδικευμένο γιατρό σχετικά με τις ορμονικές αλλαγές που επιτελούνται στον οργανισμό της, τις απώτερες επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης και των θεραπευτικών δυνατοτήτων που παρέχει η σύγχρονη Ιατρική για την αντιμετώπισή τους με ασφάλεια.
